TBD Genç Genel Başkanı
Melih AŞICI
Görünen yüzüyle internette bugün iletişim, bilgiye ulaşma, eğlence, bankacılık, alışveriș ve diğer pek çok şeyi yapabiliyoruz. Peki, internette başka neler var? Suçlar, suçlular, dolandırıcılar, istismarcılar, siber zorbalar, tacizciler, teşhirler… Ailemizi bu saldırılardan korumak için kendi önlemlerimizi almalıyız.
“İnternetin olumlu ve faydalı yönleri noktasında toplumumuzun bilinçlendirilmesi ve güvenli sosyal medya kullanımının her yaştan bireye aktarılması gerekmektedir.”
SOSYAL MEDYA NEDİR? GÜVENLİ SOSYAL MEDYA NASIL KULLANILIR?
Sosyal Medya, internet ve mobil teknolojilerin hızlı gelişimi ile son 10 senedir hayatımızın oldukça önemli bir noktasına yerleşmiştir. Sosyal medya gibi iletişim araçlarının kullanımı, insanların sosyal hayattan beklentilerine göre değişim göstermekte ve geçmiş dönemleri incelediğimizde her döneme ait birde kültür haritası mevcut olduğu ortaya çıkmaktadır. Sürekli yenilenen medya araçları, temelinde eski teknolojileri barındırmaktadır.
Donanımsal teknolojilerin hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve internetin getirdiği hızlı iletişim alışkanlıklarının, insanlara benimsetilmesiyle iletişim sınırlıkları kaldırılmıştır ve yeni medya araçları sayesinde, belli kültürel kazanımlar sağlanmıştır. Hızlı iletişim alışkanlığı, insanlarda bir ihtiyaç haline gelerek yeni medya araçlarının üretilmesini sağlamıştır. İlk olarak evlerimizde veya işyerlerimizde kullandığımız internet sayesinde, gündelik hayatımızda belli bir yeri olan sosyal medya araçlarının, mobil teknolojilerin gelişmesiyle hayatımızda vazgeçilmez bir yere gelmiştir. Bu araçların hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve yazılıma olan talebin artması, ileriki süreçlerde bize katacağı verim ve buna karşılık insanlarda oluşabilecek ihtiyaçları tetikleyecektir. Anlık olarak mesajlaşma, geri-bildirim alma ve insanların birbirleriyle yaptığı aktiviteleri paylaşması yeni medyanın getirdiği kazanımlardan birkaçıdır.
Sosyal medya araçları, hayatımızın bir parçası olmakla birlikte birçok alanda bizlere geniş olanaklar sunmaktadır. Dijital ortamda sosyalleşmenin gelişmesi ve insanların bu gündelik yaşamlarında bir çok insana ulaşabilmesinin verdiği motivasyon ile hızlı bir şekilde tüm hayatımıza yayılmıştır. Gündelik durumların paylaşılması, etkinlik ve organizasyon duyurularının kolaylaşması, kopan arkadaşlık ilişkilerin yeniden kurulması gibi birçok etken sosyal medyanın yayılmasını kolaylaştırmıştır.
Sosyal medya kullanımın genç yaşlarda yoğun olması ve genellikle kullanım durumlarının boş zamanların değerlendirilmesi, arkadaşlara mesaj gönderme ve gündemi takip etme olarak incelendiğinde bu bireylerin internete olan yatkınları ve sosyal medya platformlarında geçirecekleri zamanların bol olması olumlu bir etki yaratmaktadır.
İnternet bağımlılığı ve sosyal ağ kullanımı günümüz İnternet dünyasında göze çarpmakta olan önemli kavramlardandır. İnternet bağımlılığı, bilinçsiz İnternet kullanımı ve sosyal ağ kullanımı, iletişime ve paylaşıma duyulan ihtiyacın neticesinde ortaya çıkmıştır. İnternete olan bağımlılık, facebook instagram ve youtube gibi sosyal medya araçlarının hayatımıza girmesi ile en zirve dönemlerini geçirmektedir. Sosyal ağları kullanırken farkında olmadan, asosyal bir toplum olma yolunda gençlerimizin ilerlediği bir zaman diliminden geçiyoruz. Bilgisayar ve telefon başında geçirilen dönemler yüzünden, arkadaşlarımız veya ailemizle buluştuğumuzda konuşacak konuların kalmaması veya sürekli olarak telefonla ilgilenme ihtiyacı her yaştan bireyi etkilemiş ve yakınlarımız ile iletişim kurmamızı zorlaştırmıştır. İnternetin olumlu ve faydalı yönleri noktasında toplumumuzun bilinçlendirilmesi ve güvenli sosyal medya kullanımının her yaştan bireye aktarılması gerekmektedir.
Kişisel verilerin gizliliği konusunda, sosyal medya araçlarının hayatımızın bir parçası olması, güvenli internet kullanımının önemini daha değerli kılmaktadır. İnstagram gibi fotoğraf ve video paylaşımına dayalı araçlarda, her anımızı istediğimiz zaman çevremize paylaşabilme olanağı büyük güvenlik problemlerini de beraberinde getirmektedir. Çocuklarımızın bilinçsiz olarak bu platformlarda bulunmaları ve kullanmaları, onların ve ailenin güvenliği açısından dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Örneğin, size veya ailenizden birisine zarar verebilecek veya evinize hırsız olarak girebilecek kişilerin sosyal medya üzerinden sizi takip ederek, o an nerde olduğunuzu veya evinizin boş veya dolu olup olmadığını görebilir ve bu doğrultuda size zarar verebilirler. Yine bilgisayar, telefon vb. gibi cihazlarınıza yüklenen lisanssız/casus yazılımlar üzerinden, cihazlarınız başka insanların kontrolüne geçebilir, kişisel dosyalarınız ele geçirilebilir. Bu örneklerdeki gibi birçok insan internet ve sosyal medya üzerinden mağdur edilerek, kişisel verileri çalınmıştır. Bilinçli sosyal medya kullanımı, internetten gelecek zararları önceden analiz ederek ailemizi bu konuda bilinçlendirmekten geçmektedir. Normal yaşamımızda güvenliğimizi nasıl sağlıyorsak, sanal platformalardada güvenliğimizi aynı şekilde sağlamalıyız.
Güvenli internet kullanımı nasıl olur?
Kendimizin ve ailemizin sosyal medya platformlarından zarar görmemesi için kendi güvenlik önemlerimizi kendimiz almalıyız. Öncelikle internet sağlayıcığımızın bize sunduğu “güvenli internet hizmeti’nden” yararlanmalıyız. Güvenli internet hizmeti, türkiye’de internet’in güvenli kullanımına yonelik Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kuruluna yapılan şikâyet ve talepler doğrultusunda 22 Kasım 2011 tarihinde başlamıştır. Güvenli internet hizmeti, altyapısı erişim sağlayıcılar tarafından oluşturulan ücretsiz bir internet erişim hizmetidir ve bu hizmet çocuk ve aile profili olmak üzere iki seçenek ile hayatımıza girmiştir. Size uygun seçeneği servis sağlayıcınızdan talep ederek istediğiniz pakete ücretsiz geçebilirsiniz. Bu sisteme geçtiğinizde yine dışarıdan gelecek tehditlere kendinizi tamamen kapatmış olmazsınız. Eviniz dışında veya mobil platformlardan bağlantı kurduğunuzda veya sosyal medya üzerinden yaptığınız paylaşımları analiz etmemektedir. Bu nedenle çocuklarınıza, bilinçli sosyal medya kullanımı noktasında eğitimler vermelisiniz. Çocuğunuzun tanımadığınız insanlarla dışarıda konuşmasını istemediğiniz gibi, bu platformlarda da çocuğunuza vereceğiniz bilgi ve önerilerle, tanımadığı veya zarar göreceği kişilerle konuşmasını önlemelisiniz.
Alabileceğiniz önlemler sosyal medya ve internet gibi geniş bir alanda yetersiz kalabilir. Sürekli gelişen ve yeni teknolojilerin hayatımıza giren bu sistemlerde güncel bilgi her zaman önemlidir. Güncel konular hakkında bilgi sahibi olmalı ve ailenizi bu bilgileri doğru bir şekilde aktarmalısınız. Bu konuda sivil toplum kuruluşlarından destek alabilirsiniz. STK’ların ve devletin siber güvenlik ve sosyal medya alanında halkın bilinçlenmesi açısından birçok konferans ve panelleri olmaktadır. Bu panellere katılmak hem güncel bilgileri öğrenmenizi sağlayacak hem de ailenize gelecek siber saldırılardan korunmanızı sağlayacaktır.
Sosyal medyanın doğru kullanımı ve dijital pazar
Sosyal medya araçları üzerinde geçirilen zamanlar ve sosyal medya kullanım sıklıklarının fazla olması, ürün pazarlama ve reklamcılık sektörünün ilgisini çekmiştir. Bu gelişmeler sonucunda dijital reklamcılık ve pazarlama alanı ortaya çıkmıştır. Sosyal medyada kullanılan reklamlar bireyleri etkilemiş ve bu şekilde e-ticaret sektörü gelişmiştir. Bu veriler doğrultusunda yapılan bir araştırmada, sosyal medya sayesinde bireyler ürünler hakkında, daha önce ürünleri kullanmış bireylerin yorum ve görüşlerini inceleyebilmektedirler. Bireylerin ürünleri almadan önce sosyal medya üzerinden en çok moda ve giyim alanında araştırma yaptıkları ortaya çıkmıştır. Ürünleri satın almadan önce sosyal medya üzerinden araştırma yapan bireylerin %79’u sonradan ürünü satın almakta, %21 ise satın almaktan vazgeçmektedir. Bireylerin %38,4’u en çok facebook ve twitter üzerinden araştırma yapmakta ve bu araştırmalar sonucunda %62,4’ü yapılan yorumlardan dolayı etkilenmektedir. Bireylerin alınan ürünlerden memnun kaldıkları takdirde, %39.2’si sosyal medya üzerinden bu ürün paylaşmakta ve kendi görüşlerini bu platformlara aktarmaktadırlar. Bu araştırmaya göre, ürün satın alımlarında sosyal medyanın etkisi oldukça fazladır. Bu doğrultuda firmaların sosyal medya üzerindeki prestijlerini sağlaması, kendi ürünlerinin satışlarını arttıracağı gibi, olumsuz yorumlarında bu firmalara olumsuz bir şekilde yansımaktadır.
Bireyler olarak, e-ticaret sektörünün gelişmesi her açıdan hayatımıza kolaylıklar getirmiştir. E-ticaret üzerinden satılan ürün portfolyosunun gelişmesi, mağaza ve personel gibi maliyetlerin azalması ile ürün fiyatlarının dışarıdaki mağazalara göre ucuz olması, insanları internet üzerinden alışveriş yapmaya yöneltmiştir. Satıcı açısından maliyetin yükselmesine yol açan bir çok etkeni yok ederken, bu durumun son kullanıcıya fiyat ve kampanyalarla yansıması da insanları e-ticaret alışverişine olumlu bakmaya yol açmıştır. İnternet üzerinden alışverişlerde pazarlama noktasında sosyal medyanın oldukça önemli bir yeri vardır. Sosyal medya üzerinden bir çok insana ulaşabilirken bu insanları internet sitelerine yönlendirip ürün satışı yaptırabilmek de büyük bir pazarı beraberinde getirmiştir. Sosyal medyanın bu kadar sık kullanılması, normalde aklımız da böyle bir ürün almak yokken bile bakıp, beğenip ürünü satın alma noktasına gidilebilmesi geleneksel reklamcılığın yerini dijital reklamcılığın aldığının göstergesidir. Dijital reklam pazarı, satıcıların potansiyel müşterilerine ulaşabilmesi için en kolay ve en etkili yöntemdir. Satıcılar açısından, daha çok müşteriye ulaşmak demek, kendi ürünlerini daha çok satmaya yöneltirken, rekabet ortamının internete taşınması bu alanda çalışabilecek yeni meslek dallarını da beraberinde getirmiştir. Sosyal medya alanında uzmanlaşan bu kişilerin, markalara doğru satış ve doğru pazarlama taktikleri ile markanın satışlarını bir anda çok üst düzeylere çektiği görülmektedir. Son zamanlarda “Nusret” markasıyla dünya çapında bir üne kavuşan Nusret Gökçe’nin “Salt Bae” sloganıyla tanınması, instagram üzerinden yürütülen bir Pazar stratejisi sayesinde olmuştur.
E-ticaret sektörünün gelişmesi ve buraya yönelen ilginin de artması bu alanda güvenlik sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Alışveriş yaptığımız sitelerin hepsi güvenli değildir. İnsanları tuzağa düşürmek için oluşturulan e-ticaret siteleri yüzünden birçok kişi mağdur olmuştur. Bu nedenle alışveriş yapacağımız siteleri iyi bir şekilde analiz etmeli ve ondan sonra alışveriş yapmalıyız. Bir siteden alışveriş yapmaya karar verdiğimizde sitenin güvenlik sertifikasını(SSL) kesinlikle kontrol etmeliyiz. Eğer sitenin güvenlik sertifikası yok ise oradan alışveriş yapmamız tehlikeli olabilir ve kredi kartı bilgilerimiz çalınabilir. İkinci en önemli konu ise siteye giriş yaptığımız adresin, gerçekten alışveriş yapacağımız markanın sitesi olup olmadığına bakmamız gerekmektedir. Aksi takdirde kopya yöntemiyle saldırganların oluşturabildiği sitelere yönlendirilerek, bilgilerimizin çalınması söz konusu olabilir. Son dönemlerde maillerimize gelen bu tarz mailler, bizleri bu saldırgan sitelere yönlendirmekte ve bizleri tuzağa düşürmeye çalışmaktadır.
Güvenli internet kullanımı, hayatımızın her noktasında ailemizin güvenliği açısından oldukça önemlidir. İnternetin hayatımızın her alanında bizi karşılaması ile bu alanda gelecek zararlardan korunmamızı sağlamaktadır. Bu nedenle, bu alanda kendimizi ve ailemizi bilinçlendirmeliyiz. BTK’nın ailelerin bilinçlenmesi ve kendi güvenliklerini alabilmeleri için oluşturduğu http://www.guvenliweb.org.tr siteyi inceleyebilirsiniz.
